Vách ngăn lệch xảy ra khi thành mỏng (vách ngăn mũi) giữa các hốc mũi của bạn bị lệch sang một bên. Ở nhiều người, vách ngăn mũi lệch tâm — hoặc vẹo — khiến một hốc mũi nhỏ hơn.
1. Vách ngăn lệch
Vẹo vách ngăn mũi xảy ra khi vách ngăn mũi của bạn bị lệch đáng kể sang một bên, khiến một đường dẫn khí trong mũi nhỏ hơn đường dẫn khí bên kia.
Khi vách ngăn lệch nghiêm trọng, nó có thể chặn một bên mũi và làm giảm luồng không khí, gây khó thở. Việc vách ngăn lệch tiếp xúc với tác động làm khô của luồng không khí qua mũi đôi khi có thể góp phần gây đóng vảy hoặc chảy máu ở một số người.
Nghẹt mũi hoặc tắc nghẽn (tắc nghẽn) có thể xảy ra do vách ngăn mũi bị lệch, do sưng các mô lót mũi hoặc do cả hai.
Điều trị tắc nghẽn mũi có thể bao gồm thuốc để giảm sưng. Để điều chỉnh vách ngăn mũi bị lệch, bạn sẽ cần phẫu thuật.
2. Triệu chứng
Hầu hết các trường hợp lệch vách ngăn không có triệu chứng và bạn thậm chí có thể không biết mình bị lệch vách ngăn. Tuy nhiên, một số dị tật vách ngăn có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng sau:
- Tắc nghẽn một hoặc cả hai lỗ mũi. Sự tắc nghẽn này có thể khiến bạn khó thở qua lỗ mũi hoặc hai lỗ mũi. Bạn có thể nhận thấy điều này rõ hơn khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng, có thể khiến đường mũi sưng lên và hẹp lại.
- Chảy máu mũi. Bề mặt vách ngăn mũi của bạn có thể bị khô, làm tăng nguy cơ chảy máu mũi.
- Đau mặt. Có một số tranh luận về nguyên nhân có thể gây đau mặt ở mũi. Một nguyên nhân có thể gây đau mặt một bên là vách ngăn lệch nghiêm trọng khiến các bề mặt bên trong mũi chạm vào nhau và gây áp lực.
- Thở ồn khi ngủ. Vách ngăn mũi bị lệch hoặc sưng các mô trong mũi có thể là một trong nhiều lý do gây ra tiếng thở ồn khi ngủ.
- Nhận thức về chu kỳ mũi. Mũi luân phiên giữa bị tắc nghẽn ở một bên và sau đó chuyển sang bị tắc nghẽn ở bên kia. Đây được gọi là chu kỳ mũi. Nhận thức về chu kỳ mũi không phải là điển hình và có thể chỉ ra tình trạng tắc nghẽn mũi.
- Sở thích ngủ nghiêng một bên. Một số người có thể thích ngủ nghiêng một bên để tối ưu hóa việc thở bằng mũi vào ban đêm nếu một bên mũi bị hẹp.
Khi nào nên đi khám bác sĩ
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn gặp phải:
- Một lỗ mũi bị tắc (hoặc nhiều lỗ mũi) không đáp ứng với điều trị
- Chảy máu mũi thường xuyên
- Nhiễm trùng xoang tái phát.
3. Nguyên nhân
Vẹo vách ngăn mũi xảy ra khi vách ngăn mũi - bức tường mỏng ngăn cách khoang mũi phải và trái - bị lệch sang một bên.
Vách ngăn lệch có thể do:
- Một tình trạng có từ khi sinh ra. Trong một số trường hợp, vách ngăn lệch xảy ra khi thai nhi phát triển trong tử cung và có thể nhìn thấy khi sinh ra.
- Chấn thương mũi. Vách ngăn mũi bị lệch cũng có thể là kết quả của chấn thương khiến vách ngăn mũi bị lệch khỏi vị trí.
Ở trẻ sơ sinh, chấn thương như vậy có thể xảy ra trong quá trình sinh nở. Ở trẻ em và người lớn, một loạt các tai nạn có thể dẫn đến chấn thương mũi và lệch vách ngăn mũi. Chấn thương mũi thường xảy ra nhất trong các môn thể thao đối kháng, trò chơi thô bạo như đấu vật hoặc tai nạn ô tô.
Quá trình lão hóa có thể ảnh hưởng đến cấu trúc mũi, khiến tình trạng lệch vách ngăn mũi trở nên trầm trọng hơn theo thời gian.
Sưng và kích ứng khoang mũi hoặc xoang do nhiễm trùng có thể làm hẹp thêm đường mũi và dẫn đến tắc nghẽn mũi.
Các yếu tố rủi ro
Đối với một số người, vách ngăn mũi bị lệch khi sinh ra — xảy ra trong quá trình phát triển của thai nhi hoặc do chấn thương trong khi sinh. Sau khi sinh, vách ngăn mũi bị lệch thường do chấn thương khiến vách ngăn mũi bị lệch khỏi vị trí. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Chơi thể thao tiếp xúc
- Không thắt dây an toàn khi lái xe cơ giới.
5. Biến chứng
Vách ngăn mũi bị lệch nghiêm trọng gây tắc nghẽn mũi có thể dẫn đến:
- Khô miệng do thở bằng miệng mãn tính
- Cảm giác áp lực hoặc tắc nghẽn trong đường mũi
- Giấc ngủ bị xáo trộn do cảm giác khó chịu khi không thể thở thoải mái bằng mũi vào ban đêm
6. Chữa trị:
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn. Hầu hết mọi người không cần điều trị vách ngăn lệch vì họ có ít hoặc không có triệu chứng. Bạn có thể điều trị các triệu chứng nhẹ bằng thuốc. Nhưng nếu vách ngăn mũi lệch khiến bạn không thở bình thường, bạn có thể cần phẫu thuật nhé.
- Thuốc men
Lệch vách ngăn nhẹ có thể gây ra các triệu chứng thỉnh thoảng. Bạn có thể điều trị các triệu chứng này bằng thuốc không kê đơn (OTC), bao gồm:
-
Thuốc thông mũi. (Bạn không nên sử dụng thuốc xịt thông mũi trong hơn ba ngày liên tiếp. Nó có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn trở lại.)
-
Thuốc xịt steroid vào mũi.
-
Thuốc kháng histamin.
- Phẫu thuật vách ngăn
Phương pháp điều trị lệch vách ngăn phổ biến nhất là phẫu thuật vách ngăn mũi. Nếu bạn gặp vấn đề về hô hấp, nhiễm trùng xoang thường xuyên hoặc các triệu chứng khó chịu khác, phẫu thuật vách ngăn mũi có thể là lựa chọn dành cho bạn.
Trong quá trình phẫu thuật vách ngăn, bác sĩ phẫu thuật sẽ định hình lại vách ngăn của bạn. Điều này có thể bao gồm việc thêm hoặc loại bỏ xương và sụn.
Thông thường, phẫu thuật vách ngăn mũi là một thủ thuật ngoại trú. Thời gian hoàn thành từ 30 - 90 phút.
Phòng ngừa
Bạn có thể ngăn ngừa những chấn thương ở mũi có thể gây lệch vách ngăn mũi bằng những biện pháp phòng ngừa sau:
- Đội mũ bảo hiểm hoặc mặt nạ giữa mặt khi chơi các môn thể thao đối kháng như bóng đá và bóng chuyền.
- Đeo dây an toàn khi ngồi trên xe cơ giới.
Hyanose hiệu quả giữ ẩm và làm sạch mũi hằng ngày, đặc biệt trong các trường hợp cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang và trong các trường hợp tắc nghẽn mũi sinh lý. Đối tượng sử dụng: - Trẻ sơ sinh: Nhỏ 1-2 giọt cho mỗi bên mũi, 2-3 lần/ngày, thông thường trước khi cho ăn hoặc sau khi đi ngủ. - Trẻ em: Nhỏ từ 1-3 giọt cho mỗi bên mũi, 2-3 lần/ngày. - Người lớn: Nhỏ từ 2-4 giọt cho mỗi bên mũi, 2-3 lần/ngày. |