Do sự gia tăng gần đây của bệnh sởi, có thể khó phân biệt được một người bị nhiễm bệnh sởi hay cúm. Cả hai loại vi-rút đều có các triệu chứng tương tự và với các trường hợp mắc bệnh sởi gia tăng trong mùa cúm, việc xác định loại vi-rút này càng trở nên khó khăn hơn.
1. Mức độ nghiêm trọng
Bệnh sởi và vi-rút cúm có thể rất nghiêm trọng, đặc biệt là khi trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc phải. Đây là lý do tại sao việc tiêm cả hai loại vắc-xin và có thể nhận biết được các triệu chứng là rất quan trọng.
Mỗi loại vi-rút gây ra mối đe dọa khác nhau và đối với các nhóm tuổi cũng khác nhau. Nhìn chung, bệnh sởi nghiêm trọng hơn và tốt hơn nếu phát hiện sớm.
Bệnh sởi
Thông thường, trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn trên 20 tuổi, phụ nữ mang thai và những người có “hệ thống miễn dịch suy yếu” có nguy cơ mắc bệnh sởi cao hơn nhiều. Hai ví dụ về hệ thống miễn dịch suy yếu là những người mắc HIV hoặc bệnh bạch cầu.
Nếu bệnh sởi không được phát hiện kịp thời, không chỉ các triệu chứng sẽ trở nên tồi tệ hơn mà còn mở ra cánh cửa dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác. Bệnh sởi có thể dẫn đến nhập viện, viêm phổi, khuyết tật trí tuệ và các biến chứng lâu dài.
Cúm
Nhìn chung, trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh và người lớn từ 65 tuổi trở lên có nguy cơ mắc vi-rút cúm cao hơn. Cúm có thể ở dạng nhẹ và nặng. Trong trường hợp nghiêm trọng, vi-rút có thể dẫn đến tử vong.
Cúm có thể xuất hiện đột ngột và kéo dài vài ngày, đó là lý do tại sao nó ít nghiêm trọng hơn bệnh sởi. Hầu hết mọi người đều hồi phục trong vòng chưa đầy 2 tuần. Mặc dù vậy, nếu không được điều trị, cúm có thể trở nên nghiêm trọng, gây ra các bệnh lý nguy hiểm khác như viêm phổi.
2. Triệu chứng
Bệnh sởi và cúm có các triệu chứng tương tự nhau, khiến chúng khó phân biệt. Điều quan trọng là phải đến phòng khám bác sĩ để chẩn đoán bạn mắc bệnh nào, để có thể điều trị phù hợp.
Tuy nhiên, có một số khác biệt quan trọng về triệu chứng để giúp bạn tự xác định mình mắc phải căn bệnh nào.
Bệnh sởi
Các loại bệnh sởi phổ biến nhất là: sốt cao (có thể tăng lên trên 40 độ C), ho, sổ mũi và mắt đỏ, chảy nước mắt, ban Koplik và phát ban do sởi.
Sốt cao, ho, sổ mũi và mắt đỏ, chảy nước mắt là những triệu chứng đầu tiên sẽ xuất hiện. Hầu hết các triệu chứng này giống với virus cúm, ngoại trừ mắt đỏ, chảy nước mắt. Các triệu chứng này chỉ xuất hiện 7-14 ngày sau khi mắc bệnh sởi.
Một khi các triệu chứng xuất hiện, như mắt đỏ, chảy nước mắt là triệu chứng chính để phân biệt đó là bệnh sởi chứ không phải cúm.
Nếu bạn tin rằng bạn hoặc con bạn bị bệnh sởi, hãy đến bác sĩ ngay để điều trị. Các triệu chứng chính khác sẽ xuất hiện 2-5 ngày sau khi các triệu chứng ban đầu xuất hiện.
2-3 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, có khả năng các đốm koplik sẽ xuất hiện bên trong miệng. Các đốm koplik là những đốm trắng nhỏ được bao quanh bởi một vòng đỏ thường xuất hiện ở bên trong má. Chúng được coi là dấu hiệu sớm của bệnh sởi.
3-5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, phát ban sởi sẽ bắt đầu bùng phát.
Nếu bệnh sởi vẫn không được điều trị cho đến thời điểm này, điều quan trọng là phải điều trị ngay lập tức. Phát ban thường bắt đầu bằng các đốm đỏ trên mặt và chân tóc, mặc dù nó sẽ tiếp tục lan rộng khắp cơ thể. Các đốm có thể nổi lên và khiến sốt tăng đột biến trên 40 độ C.
Phát ban do bệnh sởi là một dấu hiệu khác cho thấy bạn đã mắc bệnh sởi chứ không phải cúm.
Cúm
Các triệu chứng cúm phổ biến nhất là: Sốt, đau nhức, ớn lạnh, mệt mỏi, ho và đau đầu. Nhiều trong số này cũng là triệu chứng của bệnh sởi.
Một số triệu chứng đặc trưng của bệnh cúm là đau nhức, ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu và các triệu chứng liên quan đến cảm lạnh khác. Việc xác định các triệu chứng chính này sẽ giúp bạn biết rằng bạn đã bị cúm chứ không phải bệnh sởi.
Các triệu chứng khác có thể xảy ra nhưng không chắc chắn là hắt hơi, đau họng và nghẹt mũi. Đây là những triệu chứng đặc trưng của bệnh cúm và không thấy ở bệnh sởi.
Cúm kéo dài từ vài ngày đến 2 tuần. Hầu hết mọi người đều hồi phục nhanh chóng miễn là họ dùng thuốc đúng cách. Nếu không được điều trị, bệnh cúm có thể trở nên trầm trọng hơn và gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng hơn.
3. Quá trình lây truyền
Bệnh sởi
Cả bệnh sởi và cúm đều là những căn bệnh rất dễ lây lan, nhưng bệnh sởi là một trong những loại vi-rút truyền nhiễm dễ lay lan nhất thế giới. 9 trong số 10 người tiếp xúc với bệnh sởi sẽ mắc vi-rút này.
Vi-rút có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua không khí. Chỉ cần một cơn ho, hắt hơi hoặc thậm chí hít thở của người bị nhiễm bệnh cũng đủ để lây lan bệnh sởi. Khi bệnh lây truyền qua không khí, nó có thể vẫn có khả năng lây nhiễm trong tối đa hai giờ sau khi vào không khí.
Cúm
Giống như bệnh sởi, bệnh cúm lây lan qua không khí thông qua hơi thở, ho và hắt hơi. Nó cũng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp, nhưng khả năng lây truyền theo cách này không cao. Những người bị cúm chỉ lây nhiễm trong ba đến bốn ngày đầu tiên và chỉ có thể lây nhiễm cho người khác trong thời gian này.
4. Phòng ngừa
Cách tốt nhất và hiệu quả nhất để phòng ngừa cả bệnh sởi và cúm là tiêm vắc-xin. Cả vắc-xin sởi, quai bị và rubella (MMR) và vắc-xin cúm đều có sẵn rộng rãi.
Bệnh sởi
Thông thường, hầu hết mọi người đều tiêm vắc-xin sởi, quai bị và rubella theo hai liều. Một liều khi trẻ được 12 - 13 tháng tuổi và liều thứ hai khi trẻ được 3 tuổi 4 tháng. Nếu bạn không chắc chắn liệu mình đã được tiêm vắc-xin MMR hay chưa, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc tiêm vắc-xin lần nữa. Tiêm vắc-xin MMR lần thứ hai không gây hại.
Mặc dù khuyến cáo nên tiêm vắc-xin khi trẻ được 12 - 13 tháng tuổi, nhưng nếu trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc bệnh ngay lập tức, trẻ vẫn có thể được tiêm vắc-xin khi đã trên 6 tháng tuổi.
Cúm
Giống như bệnh sởi, có vắc-xin phòng ngừa cúm. Nhưng không giống như vắc-xin MMR, vắc-xin phòng cúm được cập nhật hàng năm để chống lại các chủng vi-rút phổ biến nhất. Đó là vì cúm là loại vi-rút theo mùa thường xuyên đột biến.
Vắc-xin cúm là cách tốt nhất và hiệu quả nhất để ngăn ngừa nhiễm vi-rút vì nó được tạo ra để chống lại các chủng vi-rút phổ biến nhất trong một năm nhất định.
Tiêm vắc-xin cúm thực sự có thể có tác dụng nhiều hơn là chỉ giúp bạn an toàn khỏi vi-rút. Càng có nhiều người tiêm vắc-xin cúm, vắc-xin càng có hiệu quả trong việc ngăn chặn vi-rút lây lan. Điều này được gọi là miễn dịch cộng đồng.
Ngoài ra còn có nhiều cách khác để ngăn ngừa và phòng ngừa bệnh cúm.
Tránh tiếp xúc gần với những người bị nhiễm bệnh là một cách tuyệt vời để ngăn ngừa bệnh tật. Một cách khác để chống lại vi-rút là rửa tay thường xuyên.
Nếu bạn đã bị cúm, bạn nên ở nhà để tránh lây lan vi-rút. Nếu ở nơi công cộng khi bị bệnh, hãy đảm bảo che miệng khi hắt hơi và ho.
5. Chữa bệnh
Bệnh sởi và bệnh cúm đều là những căn bệnh có thể chữa khỏi.
Trong cả hai trường hợp, việc phát hiện vi-rút hoặc bệnh càng sớm càng tốt sẽ giúp điều trị và hạn chế khả năng mắc phải vấn đề hoặc bệnh nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm phổi. Các trường hợp nghiêm trọng của bệnh sởi và cúm có thể dẫn đến tử vong, đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải điều trị cả hai.
Bệnh sởi
Nếu phát hiện sớm, các biện pháp điều trị bệnh sởi tốt nhất là: Dùng acetaminophen, ibuprofen, nghỉ ngơi, uống nhiều nước, vitamin (A) và máy tạo độ ẩm.
Vì bệnh sởi là bệnh do vi-rút chứ không phải do vi khuẩn, thuốc hạ sốt và nghỉ ngơi là phương pháp điều trị tốt nhất, vì thuốc kháng sinh không thể loại bỏ được bệnh do vi-rút. Tuy nhiên, nếu bệnh sởi trở nên trầm trọng hơn và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác, chẳng hạn như viêm phổi, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh.
Cúm
Nếu phát hiện sớm, chỉ cần nghỉ ngơi trên giường và uống nhiều nước. Thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc ho và các loại thuốc cảm khác cũng có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng.
Tuy nhiên, nếu bệnh cúm trở nên trầm trọng hơn và bạn bị nhiễm trùng nặng hoặc có nguy cơ biến chứng, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ để kê đơn thuốc nhằm rút ngắn thời gian mắc bệnh và ngăn ngừa biến chứng.
